sqWiki

Niech funkcja f(x) określona będzie w przedziale X.

Definicja: Funkcją F(x) nazywamy funkcję pierwotną funkcji f(x) w przedziale X jeżeli dla każdego <latex>x\in X</latex> spełniony jest warunek: F'(x) = f(x).
Definicja: Funkcja f(x) mającą w danym przedziale funkcję pierwotną nazywamy całkowalną (w sensie Newtona) w tym przedziale.
Wyznaczanie funkcji pierwotnej danej funkcji f(x) nazywamy całkowaniem funkcji f(x) Twierdzenie: Każda funkcja ciągła w przedziale X ma w tym przedziale funkcję pierwotną. Twierdzenie: Jeżeli F(x) jest funkcją pierwotną funkcji f(x) w przedziale X to:
(1) funkcja Φ(x) = F(x) + C, gdzie C oznacza stałą składową, jest także funkcją pierwotną funkcji f(x) w przedziale X,
(2) każda funkcja pierwotna Φ funkcji f(x) w przedziale X można przedstawić w postaci sumy F(x) + C₀, gdzie C₀ jest stosowane do Φ(x) i F(x) dowolną stałą.
Wniosek: Jeżeli F(x) jest funkcją pierwotną funkcji f(x) w przedziale X, to suma F(x) + C, gdzie C oznacza dowolną stałą, przedstawia wszelkie funkcje pierwotne funkcji f(x) w przedziale X i tylko te funkcje.
Definicja: Zbiór wszystkich funkcji pierwotnych funkcji f(x) w przedziale X nazywamy całką nieoznaczoną funkcji f(x) w przedziale X i oznaczamy symbolem <latex>\int f(x)dx = F(x) + C</latex>.
Przykład:

<latex> f(x) = x\quad X = (-\infty; +\infty) \\
F(x) = \frac{x^2}{2} + 4\Rightarrow F(x) = x + 0 = x + f(x) \\
\int xdx = \frac{x^2}{2} + C\quad \int e^{x}dx = e^x + C </latex>

Twierdzenie:

<latex>(\int f(x)dx)' = f(x)\\
\int f'(x)dx = f(x) + C</latex>

Przykład:

<latex>(\int xdx)' = x</latex>

(1) <latex>\int0dx = C</latex>

(2) <latex>\int x^{\alpha}dx = \begin{cases} \frac{x^{\alpha + 1}}{\alpha + 1} + C\quad dla\quad \alpha \neq -1\\ln|x| + C\quad dla\quad \alpha = -1\end{cases}</latex>

(1) <latex>\int x^2dx = \frac{x^{2+1}{2+1}} + C = \frac{x^3}{3} + C</latex>

(1) <latex>\displaystyle\int \sqrt{x}dx = \int x^{\frac{1}{2}}dx = \frac{x^{\frac{1}{2} +1}}{\frac{1}{2}+1} + C = \frac{x^\frac{3}{2}}{\frac{3}{2}} + C = \frac{2}{3}x \sqrtx + C</latex>

(2) <latex>\int\frac{1}{x}dx = \int x^{-1}dx = ln|x| + C</latex>

(3) <latex>\int a^x dx = \frac{a^x}{ln a} + C,\quad a > 0,\quad a \neq 1</latex>

(4) <latex>\int e^x dx = e^x + C</latex>

(5) <latex>\int \sin xdx = -\cos x + C</latex>

(6) <latex>\int \cos xdx = \sin x + C</latex>

(7) <latex>\int \frac{1}{\sin^{2}x}dx = -\ctg x + C</latex>

(8) <latex>\int \frac{1}{\cos^{2}x}dx = \tg x + C</latex>

(9) <latex>\int \frac{1}{1+x^2}dx = \arctg x + C</latex>

(10) <latex>\int \frac{1}{\sqrt{1-x^2}}dx = \arcsin x + C</latex>

Twierdzenie: Jeżeli funkcie f(x) i g(x) są całkowalne w przedziale X to w tym przedziale całkowane są funkcje f(x) + g(x) i kf(x), gdzie k - dowolna stała, przy czym: <latex>\int [f(x)\pm g(x)]dx = \int f(x)dx \pm \int g(x)dx</latex>

<latex>\int (x-x^2)dx = \int xdx - \int x^2 dx = \frac{x^2}{2} - \frac{x^3}{3} + C</latex>

<latex>\int 4xdx = 4\int xdx = 4\frac{x^2}{2} + C = 2x^2 +C</latex>

Twierdzenie: Jeżeli funkcje u(x) i v(x) mają w pewnym przedziale ciągłe pochodne u'(x) i v'(x), to w tym przedziale: <latex>\int v(x)v'(x)dx = u(x)v(x) - \int u'(x)v(x)dx</latex>

<plot> set contour base set cntrparam levels incremental -20,5,10 set title “9 incremental contours starting at -20, stepping by 5” 0.000000,0.000000 font “” splot x*y </plot>